‘‘อถ โข เต, วาเสฏฺฐ, สตฺตา ภูมิปปฺปฏกํ อุปกฺกมิํสุ ปริภุญฺชิตุํฯ เต ตํ ปริภุญฺชนฺตา ตํภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐํสุฯ ยถา ยถา โข เต, วาเสฏฺฐ, สตฺตา ภูมิปปฺปฏกํ ปริภุญฺชนฺตา ตํภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐํสุ, ตถา ตถา เตสํ สตฺตานํ ภิยฺโยโส มตฺตาย ขรตฺตญฺเจว กายสฺมิํ โอกฺกมิ, วณฺณเววณฺณตา จ ปญฺญายิตฺถฯ เอกิทํ สตฺตา วณฺณวนฺโต โหนฺติ, เอกิทํ สตฺตา ทุพฺพณฺณาฯ ตตฺถ เย เต สตฺตา วณฺณวนฺโต, เต ทุพฺพณฺเณ สตฺเต อติมญฺญนฺติ – ‘มยเมเตหิ วณฺณวนฺตตรา, อมฺเหเหเต ทุพฺพณฺณตรา’ติฯ เตสํ วณฺณาติมานปจฺจยา มานาติมานชาติกานํ ภูมิปปฺปฏโก อนฺตรธายิฯ

ปทาลตาปาตุภาโว

[124] ‘‘ภูมิปปฺปฏเก อนฺตรหิเต ปทาลตา [สทฺทาลตา (สี.)] ปาตุรโหสิ, เสยฺยถาปิ นาม กลมฺพุกา [กลมฺพกา (สฺยา.)], เอวเมว ปาตุรโหสิฯ สา อโหสิ วณฺณสมฺปนฺนา คนฺธสมฺปนฺนา รสสมฺปนฺนา, เสยฺยถาปิ นาม สมฺปนฺนํ วา สปฺปิ สมฺปนฺนํ วา นวนีตํ เอวํวณฺณา อโหสิฯ เสยฺยถาปิ นาม ขุทฺทมธุํ อเนฬกํ, เอวมสฺสาทา อโหสิฯ

‘‘อถ โข เต, วาเสฏฺฐ, สตฺตา ปทาลตํ อุปกฺกมิํสุ ปริภุญฺชิตุํฯ เต ตํ ปริภุญฺชนฺตา ตํภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐํสุฯ ยถา ยถา โข เต, วาเสฏฺฐ, สตฺตา ปทาลตํ ปริภุญฺชนฺตา ตํภกฺขา ตทาหารา จิรํ ทีฆมทฺธานํ อฏฺฐํสุ, ตถา ตถา เตสํ สตฺตานํ ภิยฺโยโสมตฺตาย ขรตฺตญฺเจว กายสฺมิํ โอกฺกมิ, วณฺณเววณฺณตา จ ปญฺญายิตฺถฯ เอกิทํ สตฺตา วณฺณวนฺโต โหนฺติ, เอกิทํ สตฺตา ทุพฺพณฺณาฯ ตตฺถ เย เต สตฺตา วณฺณวนฺโต, เต ทุพฺพณฺเณ สตฺเต อติมญฺญนฺติ – ‘มยเมเตหิ วณฺณวนฺตตรา, อมฺเหเหเต ทุพฺพณฺณตรา’ติฯ เตสํ วณฺณาติมานปจฺจยา มานาติมานชาติกานํ ปทาลตา อนฺตรธายิฯ

‘‘ปทาลตาย อนฺตรหิตาย สนฺนิปติํสุฯ